| پايان نامه جايگاه بازپرسي در قانون آيين دادرسي كيفري جديد مصوب 1392
جايگاه بازپرسي در قانون آيين دادرسي كيفري جديد مصوب 1392
|
 |
| دسته بندي | حقوق |
| فرمت فايل | zip |
| حجم فايل | 694 كيلو بايت |
| تعداد صفحات فايل | 78 |
گرايش حقوق جزا و جرمشناسي
عنوان
جايگاه بازپرسي در قانون آيين دادرسي كيفري جديد مصوب 1392
فهرست
عنوان صفحه
چكيده..................................................................................................................................................... ......................1
مقدمه ............................................................................................................................................................................ 2
بيان مسأله..................................................................................................................................................................... 7
پرسشهاي تحقيق....................................................................................................................................................... 9
پرسش اصلي تحقيق................................................................................................................................................... 9
پرسشهاي فرعي ....................................................................................................................................................... 9
فرضيهها.......................................................................................................................................................................... 9
اهداف تحقيق.............................................................................................................................................................. 10
هدف اصلي................................................................................................................................................................... 10
اهداف فرعي................................................................................................................................................................ 10
پيشينه تحقيق............................................................................................................................................................ 10
جنبه نوآوري و جديد بودن تحقيق...................................................................................................................... 12
سازماندهي تحقيق..................................................................................................................................................... 12
فصل نخست: مباحث تمهيدي، چارچوب نظري
1-1. روند شكلگيري نهاد دادسرا در ايران....................................................................................................... 15
1-1-1. ويژگيهاي ساختاري دادسرا..................................................................... 17
1-1-1-1. وجود سلسله مراتب در دادسرا........................................................................................................ 17
1-1-1-2. استقلال دادسرا.................................................................................................................................... 18
1-1-1-3. عدم مسئوليت دادسرا........................................................................................................................ 19
1-1-2. تفاوت دادسرا و دادگاه............................................................................................................................. 19
1-1-2-1. مقامات دادسرا...................................................................................................................................... 19
1-1-2-2. مفهوم؛ بازپرس، داديار و دادستان................................................................................................... 19
1-1-3. حذف دادسرا، علل ونتايج ..................................................................................................................... 22
1-1-3-1. نكات مطرح در حذف موقت دادسرا.............................................................................................. 25
1-1-3-2. احياي مجدد دادسرا........................................................................................................................... 27
1-1-3-2-1. دلايل احياي مجدد دادسرا......................................................................................................... 28
1-1-3-2-2. دلايل ذكر شده در مقدمه توجيهي براي احياي مجدد دادسرا........................................ 29
1-1-3-3. نحوه احياي دادسرا............................................................................................................................. 30
1-1-4. جايگاه و نقش بازپرس در فرايند دادرسي كيفري........................................................................... 31
1-1-5. اشكالات وارده بر نظامهاي داراي نهاد بازپرسي................................................................................ 31
1-2. گونه شناسي نظامهاي دادرسي كيفري، برحسب ماهيت و ويژگيهاي اساسي............................ 32
1-2-1. رويكرد نظامهاي حقوقي در قبال نهاد بازپرسي در فرايند دادرسي كيفري.............................. 34
1-2-1-1. نهاد بازپرس در فرانسه....................................................................................................................... 35
1-2-1-2. آلمان؛ حذف بازپرس و سپردن وظيفه تحقيق به دادستان..................................................... 36
1-2-1-3. ايتاليا؛ حذف مقام بازپرس و ايجاد قاضي تحقيقات مقدماتي.................................................. 38
1-2-1-3-1. انتقادات وارد بر نظام مختلط درايتاليا...................................................................................... 38
1-2-1-4. نهاد بازپرسي در ديوان كيفري بينالمللي..................................................................................... 43
فصل دوم: گستره اختيارات بازپرس و اصول حاكم بر روند بازپرسي در فرايند دادرسي كيفري
2-1. نهاد بازپرسي و اختيارات مربوط به آن در قانون آيين دادرس كيفري 1392............................. 48
3-1-1. فلسفه ي وجودي دادسرا........................................................................................................................ 48
2-1-2. اختيارات بازپرس با حذف قاضي تحقيق و احياء نهاد دادستاني................................................. 49
2-1-3. دامنه وظايف و اختيارات بازپرس در قانون آيين دادرسي كيفري 1392............................... 50
2-1-4. نقش بازپرس در مرحله تحقيقات مقدماتي........................................................................................ 51
2-1-4-1. نكات مهم در تحقيقات مقدماتي..................................................................................................... 53
2-1-4-2. اصول حاكم بر وظايف مأموران تحقيق (بازپرس و ضابطين تحت امر او)............................ 54
2-1-4-3. مشاهدات بازپرس در جرايم مشهود، اقدامات مربوط به صحنه جرم.................................... 55
2-2. بازپرس و سازوكارهاي حمايت از حقوق بزه ديده، شاهد و مطلع و خانواده متهم....................... 57
2-3. موارد صدور بازداشت موقت متهم توسط بازپرس................................................................................. 60
2-4. صدور قرار تأمين، متهم................................................................................................................................ 61
2-5. اختيارات بازپرس در تجويز ارائه اسناد و مدارك غيرطبقه بندي شده و غيرممنوعه............... 62
2-6. منع بازپرس در انتشار مطالب و مدارك پرونده..................................................................................... 63
2-7. منع تحقيق بازپرس در جرايم منافي عفت............................................................................................ 63
2-8. بازپرس و تكليف به بررسي وضعيت متهمان زنداني............................................................................. 66
2-9. بازپرس و تقديم دادخواست ضرر و زيان.................................................................................................. 66
2-10. احياي نهاد دادسرا و تغيير دامنه اختيارات بازپرس و دادستان..................................................... 67
2-10-1. شروع رسيدگي بازپرس....................................................................................................................... 68
2-10-2. جانشين بازپرس..................................................................................................................................... 69
2-11. رابطه بازپرس و دادستان در قانون آيين دادرسي جديد.................................................................. 70
2-11-1. ضرورت اخذ نظر دادستان.................................................................................................................. 71
2-11-2. جهات مقاومت بازپرس در برابر نظر دادستان ............................................................................... 71
2-12. موارد تبعيت بازپرس از دادستان............................................................................................................ 72
2-12-1. تقاضاي تكميل تحقيقات توسط دادستان....................................................................................... 72
2-12-2. ارجاع بعضي از تحقيقات پروندههاي غير مهم............................................................................... 73
2-13. احتمال بروز اختلاف بين بازپرس و دادستان، و راهكارهاي قانوني حل آن.............................. 73
2-13-1. ارشاد بازپرس.......................................................................................................................................... 74
2-13-2. اعتراض شاكي........................................................................................................................................ 74
2-13-3. ابهامات قانون در حل اختلافات دادستان و بازپرس..................................................................... 74
2-14. مفهوم دادرسي عادلانه............................................................................................................................... 75
2-14-1. اصول و ضوابط حق آزادي، و ضوابط سلب اين حق................................................................... 76
2-14-2. الزامات دادرسي عادلانه....................................................................................................................... 77
2-14-2-1. اصل موازنه قوا يا برابري سلاح‌ها................................................................................................. 77
2-14-2-2. اصل بيطرفي.................................................................................................................................... 78
2-14-2-3. اصل استقلال مقامات قضايي........................................................................................................ 79
2-14-2-4. حق دفاع متهم................................................................................................................................. 80
2-14-2-5. تفهيم اتهام با ذكر دليل................................................................................................................. 80
2-14-2-6. حق برخورداري متهم از وكيل مدافع........................................................................................ 81
2-14-2-7. حق اطلاع خانواده متهم از دستگيري وي.............................................................................. 82
2-14-2-8. حق درخواست پزشك.................................................................................................................... 83
2-14-2-9. حق سكوت........................................................................................................................................ 83
2-14-2-10. اصل برائت كيفري........................................................................................................................ 85
2-14-2-10-1. مباني و اهداف اصل برائت.................................................................................................... 85
2-14-2-10-2. استثناءات وارده بر اصل برائت............................................................................................ 86
2-15. تجميع اختيار تعقيب و تحقيق در مقام واحد.................................................................................... 87
2-15-1. عدم وجود قاضي ارجاع....................................................................................................................... 89
2-15-2. صدور قرار بازداشت متهم از سوي دادستان.................................................................................. 90
2-15-3. عدم استقلال كامل بازپرس نسبت به دادستان............................................................................. 91
2-15-4. عدم اثبات ادعا از سوي دادستان در جلسۀ علني دادگاه........................................................... 92
2-15-5. غيرترافعي بودن تحقيقات مقدماتي.................................................................................................. 93
2-15-6. ترافعي بودن رسيدگي و حفظ حقوق دفاعي متهم..................................................................... 93
نتيجهگيري.................................................................................................................................................................. 99
پيشنهادها.................................................................................................................................................................... 102
فهرست منابع و مآخذ
كتب فارسي............................................................................................................................................................... 103
مقالات فارسي............................................................................................................................................................ 106
منابع اينترنتي........................................................................................................................................................... 108
قوانين.......................................................................................................................................................................... 108
منابع انگليسي........................................................................................................................................................... 109
Abstract........................................................................................ 110
چكيده
بازپرسي؛ نهادي است كه حدود دو قرن مبناي تفاوت اساسي بين نظام هاي تفتيشي و اتهامي در آيين دادرسي كيفري بوده است، و در چهار دهة گذشته، موضوع چالشها و انتقادات فراوان قرار گرفته است. تأثير عملي اين انتقادات را به شكل افراطي حذف بازپرس در قوانين كشورهايي همچون آلمان و فرانسه و يا تعديل نقش واختيارات وي در قانون كشور فرانسه ميتوان ديد. بنا بر انتقادات مطرح شده در مورد مقام بازپرس هرگونه لغزشي و ابهامي در مسير تحقيقات اين مقام ميتواند مسير يك پرونده را كاملا تغيير دهد؛ بنابراين، به نظر ميرسد نقش بازپرس با راه اندازي مجدد دادسراها، حائز اهميتي دوچندان شدهاست.
نويسندگان قانون آيين دادرسي كيفري ايران عليرغم چالشهاي علمي و عملي پيش روي بازپرس و تغييرات صورت گرفته در جهان همچنان به مدل داراي بازپرس معتقد هستند زيرا از ديدگاه آنان وحدت مقام تعقيب و تحقيق و اعطاي اختيارات به شخص واحد، باعث تضييع حقوق دفاعي متهم خواهد شد؛ از آنجا كه دادستان به عنوان نماينده جامعه، طرف دعواي كيفري محسوب ميشود و تعقيب متهم را عهده دار است؛ روشن است كه نميتواند به دليل فقدان وصف بيطرفي، امر تحقيق و جمع آوري ادله ـ له يا عليه متهم ـ را عهدهدار شود.
در اين نوشتار، به بررسي جايگاه مقام بازپرس در اصلاحيه قانون آيين دادرسي كيفري مصوب1392؛ و واكاوي حوزه فعاليتهاي بازپرس با ساير مقامات دادسرا همچون دادستان و داديار و راه كارهاي رفع اختلاف ميان آنها جهت نيل به دادرسي عادلانهتر پرداخته شده است.
